BİSİKLET LASTİKLERİNİN SÜRÜŞE ETKİSİLastiklerin hava basıncı ve genişlikleri herhalde dağ bisikleti camiasında en çok tartışılan konulardandır.Geniş lastik mi daha iyidir, ince lastik mi, lastiği çok mu şişirmeli yoksa azmi kabilinden sorularla bugüne kadar kafa patlatmayan yoktur. Yolbisikletçiliğinde daha önce bilimsel olarak cevabi da bulunmuş olan bu sorular dağ bisikletçiliğinde bugüne kadar ciddi bir araştırma konusu olmadılar. Bunedenle dağ bisikletçiliğinde de genel kani, yol bisikletçiliğinden üzerindefazla düşünülmeden alınmış kuraldan oluşur: İnce ve yüksek basınçlı lastikkalın ve düşük basınçlı lastikten daha iyidir, daha düşük dönüş direncine sahiptir vs. Peki gerçekten böyle mi?Geçtiğimiz aylarda Köln Spor Yüksekokulu’nda bir çalışma gerçekleştirildi.Çalışmanın amacı bilimsel bir şekilde dağ bisikletçiliğinde lastiklerinkullanıma olan etkilerini ortaya çıkarmak. Bu da değişik zemin ile değişiklastik ve basınç tertipleri ile lastiklerin dönüş direncini hesaplamaktangeçiyor. Ortaya son derece çarpıcı ve bugüne kadar dağ bisikletçiliğindebellenmiş fikirlerin yanlış olduğunu gösteren sonuçlar çıktı. Önce araştırmanınne şekilde yapıldığına bakalım.Lastikler:Araştırmada birbirinden farklı lastik modeli kullanılıyor, Schwalbe AlbertBrothers, Fast Fred ve Racing Ralph modelleri, her model 2,0-2,35“ arasındadeğişen üçer farklı ölçüde deneniyorlar. Albert klâsik bir arazi binişilastiği, büyük dişli, Racing Ralph hafif dişli bir arazi binişi lastiği, FastFred ise ortası düz bir lastik.Basınç:Değişik basınçların kullanıma ve dönüş direncine etkilerini bulmak için herlastik her boyut ile 4 basınç değerinde deneniyor: 1,5-2-3-4 bar.Deneme parkuru:Denemeler 460m uzunluğunda çok hafif bir eğimle yokuş yukarı çıkan bir arazideyapılıyorlar. Arazide yan yana, ayni uzunlukta çimen, toprak ve asfalt parkurbulunuyor, bu da parkurlar arasındaki farkın sadece zemin olmasını mümkünkılıyor.Yöntem:Hava 
direncini asgarîye indirmek için saatte sabit 9,5km hız ile 460m’lik yolkastediliyor. Pedala bisikletçi tarafından verilen güç W cinsinden SRM aynakoluile hesaplanıyor. Burada belki kısaca SRM aynakolundan bahsetmek gerek.SRM Schoberer Rad Meßtechnik’in kısaltılmışı, yani Schoberer Bisiklet ÖlçümTekniği. Bu sistem mühendis Ulrich Schoberer tarafından geliştiriliyor ve ilkdefa olarak bisiklette W cinsinden harcanan gücü hesaplamayı mümkün kılıyor.Bugün SRM sistemi üç kategoride piyasada var. Hobi kategorisi, profesyonelkategorisi ve bilimsel kategori. Bilimsel kategori +/- %0,5 gibi bir hata payıile son derece kesin sonuçlar verebiliyor. Bisiklet dünyasında adı ün yapmışkim varsa, Armstrong, Ullrich, Bettini, Zabel, Cippolini, hep SRM sistemi ileçalışıyorlar.Çalışma sırasında lastikler arasındaki ağırlık farkları hesaplamada göz önündebulundurulmuş, ayrıca SRM ile elde edilen değerler Bohle firması tarafındanlaboratuarda lastiklerin dönüş direnci ölçülerek tasdik edilmiş.Sonuçlar:Araştırma bugüne kadar dağ bisikletinde lastikler hakkında edinilmiş fikirlerinneredeyse tamamen yanlış olduğu gibi son derece önemli bir sonuca ulaşmış. Busonuçlar 4 grafik ile Mountainbike Magazin dergisinde yayınlandı.Zemin etkeni:Beklendiği üzere çimen üzerinde dönüş direnci en yüksek, sonra toprak ve asfaltgeliyorlar. Büyük dişli Albert her yerde en zor dönen lastik. Hafif dişliRacing Ralph ilginç bir şekilde asfaltta ortası düz sayılabilecek Fast Fred’dendaha kolay dönüyor. Bunun açıklaması Racing Ralph’taki dişlerin birbirlerinedaha yakın olmaları ve bu sayede iki diş arasında tekerleğin „düşmemesi“, yanikesintisiz bir dönüşe imkân tanınması. Arazide ise lastiğin esnekliği büyükönem kazanıyor, lastiğin gövdesi ne kadar ince ve esnekse lastik zemine o kadarkolay uyum sağlıyor, o kadar kolay dönüyor.Lastik genişliği etkeni:Araştırmada kullanılan lastikler 2,0“ (50mm) ve 2,35“ (62mm) arasındalar.Şimdiye kadar 1,95 inçten yukarısını arazi binişi için uygun bulmayanlara tabloson derece çarpıcı bir sonuç sunuyor: Asfaltta geniş ve ince bir lastikarasında fark yokken arazide kalın lastikler daha kolay dönüyorlar. Zeminbozuldukça kalın lastiklerin üstünlüğü de artıyor.Görüldüğü üzere lastiklerin zeminle temas eden kısımlarının alanı eşit amasekli farklı. İnce lastiklerde temas yüzeyi daha ovalken kalın lastiklerdedaireye daha yakın. Bu sayede kalın lastiklerde lastiğin dönüş hareketinigüçlendiren ve lastiğin üzerinden dönmesi gereken kaldıraç kolu kısalıyor.sonuç: Asfaltta lastik kalınlığı arasında fark yok, zemin bozuldukça kalınlastik daha kolay dönüyor.Hava basıncı etkeni:Hava basıncı konusunda da son yıllarda iç lastiksiz sistemleri düşük basınçlakullanma gibi eğilimler olsa da genel kani yol bisikletçiliğinden alınmadır: Nekadar şişkin lastik, o kadar kolay dönüş. araştırma bu yargının da dağbisikletçiliği için tamamen yanlış olduğunu ortaya çıkarıyor. Asfaltta haliylebasınç arttıkça daha kolay dönen lastikler zemin bozuldukça zorlanmayabaşlıyorlar. çimen ve toprakta basınç ne kadar düşük olursa lastik o kadarkolay dönüyor.Bütün bunlar ne demek? Sadece asfaltta bisiklete binenler yüksek hava basıncıkullanmalı. Asfalt kullanımı için en iyi lastik tamamen düz ya da ortası düzveyahut dişleri birbirine yakın modeller. Arazide ise gerçekten hızlı olmakiçin hava basıncını düşürmek gerekiyor. Zemin ne kadar kötüleşirse düşük havabasıncının getirisi o kadar yüksek oluyor. Lastik kalınlığı konusunda dakesinlikle kalın lastikler daha iyiler.Görülen o ki zemin bozuldukça dönüş direncinin önemi artıyor. Bu da bir keredaha gösteriyor ki kemikleşmiş ön yargıları bir kenara bırakıp kullandığımızlastikleri tekrar gözden geçirmenin vakti gelmiş.__________________Hayal Gücü Bilgiden Daha Önemlidir.Albert Einstein ........................
direncini asgarîye indirmek için saatte sabit 9,5km hız ile 460m’lik yolkastediliyor. Pedala bisikletçi tarafından verilen güç W cinsinden SRM aynakoluile hesaplanıyor. Burada belki kısaca SRM aynakolundan bahsetmek gerek.SRM Schoberer Rad Meßtechnik’in kısaltılmışı, yani Schoberer Bisiklet ÖlçümTekniği. Bu sistem mühendis Ulrich Schoberer tarafından geliştiriliyor ve ilkdefa olarak bisiklette W cinsinden harcanan gücü hesaplamayı mümkün kılıyor.Bugün SRM sistemi üç kategoride piyasada var. Hobi kategorisi, profesyonelkategorisi ve bilimsel kategori. Bilimsel kategori +/- %0,5 gibi bir hata payıile son derece kesin sonuçlar verebiliyor. Bisiklet dünyasında adı ün yapmışkim varsa, Armstrong, Ullrich, Bettini, Zabel, Cippolini, hep SRM sistemi ileçalışıyorlar.Çalışma sırasında lastikler arasındaki ağırlık farkları hesaplamada göz önündebulundurulmuş, ayrıca SRM ile elde edilen değerler Bohle firması tarafındanlaboratuarda lastiklerin dönüş direnci ölçülerek tasdik edilmiş.Sonuçlar:Araştırma bugüne kadar dağ bisikletinde lastikler hakkında edinilmiş fikirlerinneredeyse tamamen yanlış olduğu gibi son derece önemli bir sonuca ulaşmış. Busonuçlar 4 grafik ile Mountainbike Magazin dergisinde yayınlandı.Zemin etkeni:Beklendiği üzere çimen üzerinde dönüş direnci en yüksek, sonra toprak ve asfaltgeliyorlar. Büyük dişli Albert her yerde en zor dönen lastik. Hafif dişliRacing Ralph ilginç bir şekilde asfaltta ortası düz sayılabilecek Fast Fred’dendaha kolay dönüyor. Bunun açıklaması Racing Ralph’taki dişlerin birbirlerinedaha yakın olmaları ve bu sayede iki diş arasında tekerleğin „düşmemesi“, yanikesintisiz bir dönüşe imkân tanınması. Arazide ise lastiğin esnekliği büyükönem kazanıyor, lastiğin gövdesi ne kadar ince ve esnekse lastik zemine o kadarkolay uyum sağlıyor, o kadar kolay dönüyor.Lastik genişliği etkeni:Araştırmada kullanılan lastikler 2,0“ (50mm) ve 2,35“ (62mm) arasındalar.Şimdiye kadar 1,95 inçten yukarısını arazi binişi için uygun bulmayanlara tabloson derece çarpıcı bir sonuç sunuyor: Asfaltta geniş ve ince bir lastikarasında fark yokken arazide kalın lastikler daha kolay dönüyorlar. Zeminbozuldukça kalın lastiklerin üstünlüğü de artıyor.Görüldüğü üzere lastiklerin zeminle temas eden kısımlarının alanı eşit amasekli farklı. İnce lastiklerde temas yüzeyi daha ovalken kalın lastiklerdedaireye daha yakın. Bu sayede kalın lastiklerde lastiğin dönüş hareketinigüçlendiren ve lastiğin üzerinden dönmesi gereken kaldıraç kolu kısalıyor.sonuç: Asfaltta lastik kalınlığı arasında fark yok, zemin bozuldukça kalınlastik daha kolay dönüyor.Hava basıncı etkeni:Hava basıncı konusunda da son yıllarda iç lastiksiz sistemleri düşük basınçlakullanma gibi eğilimler olsa da genel kani yol bisikletçiliğinden alınmadır: Nekadar şişkin lastik, o kadar kolay dönüş. araştırma bu yargının da dağbisikletçiliği için tamamen yanlış olduğunu ortaya çıkarıyor. Asfaltta haliylebasınç arttıkça daha kolay dönen lastikler zemin bozuldukça zorlanmayabaşlıyorlar. çimen ve toprakta basınç ne kadar düşük olursa lastik o kadarkolay dönüyor.Bütün bunlar ne demek? Sadece asfaltta bisiklete binenler yüksek hava basıncıkullanmalı. Asfalt kullanımı için en iyi lastik tamamen düz ya da ortası düzveyahut dişleri birbirine yakın modeller. Arazide ise gerçekten hızlı olmakiçin hava basıncını düşürmek gerekiyor. Zemin ne kadar kötüleşirse düşük havabasıncının getirisi o kadar yüksek oluyor. Lastik kalınlığı konusunda dakesinlikle kalın lastikler daha iyiler.Görülen o ki zemin bozuldukça dönüş direncinin önemi artıyor. Bu da bir keredaha gösteriyor ki kemikleşmiş ön yargıları bir kenara bırakıp kullandığımızlastikleri tekrar gözden geçirmenin vakti gelmiş.__________________Hayal Gücü Bilgiden Daha Önemlidir.Albert Einstein ........................
%5B1%5D.jpg){kind=logo}
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder